Paslanmaz çelik içeriğinde demir, krom ve bazı durumlarda nikel ile beraber diğer metalleri barındıran, korozyona karşı dayanımı yüksek alaşımlardır. Tamamen ve sonsuz olarak geri dönüşümü yapılabilen paslanmaz çelik çevresel etkenlere karşı da kimyasal açıdan eylemsiz bir madde olduğundan oldukça çevrecidir. Bu özellikleri sayesinde makinelerde ve yapılarda kullanımı uzun ömrü ve sürekliliği garanti eder. Paslanmaz çelik kimyasal ve mekanik avantajlarının yanı sıra estetiklik, hijyen ve kolay bakım yapılabilme özellikleri sayesinde enerji, lojistik, inşaat, ecza, gıda gibi pek çok sektörde tercih sebebi olmaktadır.
PASLANMAZ ÇELİĞİN YAPITAŞLARI
Genel anlamda çelik, demir ve karbon elementlerinin oluşturduğu bir alaşımdır. Paslanmaz çelikler en az %10.5 krom, 1.2%’den az karbon ve diğer elementleri içerirler. Paslanmaz çeliğin korozyona karşı direnci nikel, molibden, titanyum, niobium, manganez gibi metallerin alaşıma ilavesiyle arttırılabilir. Paslanmaz çelik alaşımının içinde bulunan krom metali yüzeyde oksijenle reaksiyona girerek kimyasal olarak inaktif bir tabaka oluşturur. Bu tabaka sayesinde çeliğin paslanma mekanizmasının önüne geçilir.
PASLANMAZ ÇELİĞİN GENEL ÖZELLİKLERİ
1. ESTETİK
Paslanmaz çelik, mat, parlak, taşlanmış, scotchbrite gibi geniş bir skalada yüzey durumuna sahip olarak üretilebilir. Bunlarla beraber kabartma ve renklendirme işlemleri için de uygun olan paslanmaz çelik görsellik anlamında eşsiz bir malzemedir. Ev eşyaları, asansör kabinleri ve mimari açıdan kullanımı bu sebeple çok tercih edilir.
2. MEKANİK ÖZELLİKLER
Diğer malzemelere kıyasla, oda sıcaklığında değerlendirildiğinde paslanmaz çelik oldukça dayanıklı bir malzemedir. Özellikle süneklik, elastiklik ve sertliği bir arada bünyesinde barındırdığı için derin çekme, büküm, ekstrüzyon gibi zor metal şekillendirme işlemleri için oldukça iyidir. Paslanmaz çelikler aşınma ve darbeye karşı da dirençlidirler.
3. YANMAYA KARŞI DİRENÇ
Kritik sıcaklığı 800 C° üzerinde olan paslanmaz çelikler diğer metaller arasında ısıya ve yanmaya karşı direnci en yüksek olan alaşımlardır. Paslanmaz çelikler yanmaya karşı direnç konusunda A2 S1 D0 sınıfında değerlendirilirler.
4. KOROZYON DİRENCİ
%10.5’in üzerindeki krom oranı sayesinde oluşan krom-oksit tabakası, paslanmaz çeliğe doğal bir korozyon direnci kazandırır. Sonradan oluşan çiziklerde de oluşan bu tabaka paslanmaz çeliğin korozyon direncinin sürekli ve rejeneratif olmasını sağlamaktadır.
5. TEMİZLENEBİLİRLİK
Paslanmaz çelik malzemelerin temizliği oldukça kolaydır. Günlük kullanıma uygun deterjanlarla yüzeye zarar vermeden rahatlıkla ve yeterli miktarda temizlenebilirler. Bu nedenle paslanmaz çelikler sıkça temizlenmesi gereken dekoratif ve efektif amaçlı mutfak eşyalarında rahatlıkla kullanılmaktadır.
PASLANMAZ ÇELİK AİLELERİ
Paslanmaz çeliklerin beş kategorisi mevcuttur. Bu kategoriler demir, karbon ve kroma eklenen diğer elementler ve bunların oranları yönünden birbirlerinden ayrılırlar.
1. ÖSTENİTİK PASLANMAZ ÇELİKLER (AISI300 SERİSİ)
%0.015 – %0.1 karbon, %16-%21 krom, %6-%26 nikel, %0-%7 molibden içerirler. Östenitik paslanmaz çeliklerin bünyesindeki nikel korozyon direncini arttırırken malzemeye süneklik kazandırmaktadır. Molibdenin alaşıma katkısı yine korozyon direncini arttırmak yönündedir ve bu sayede malzemenin asitli ortamlara kaşı olan direnci arttırılır. Manyetik değillerdir. Östenitik paslanmaz çeliklerin en yaygın kullanılanları AISI304/304L ve AISI316/316L’dir.
Kullanım Alanları:Buhar kazanları, havacılık, elektronik komponentler, kimya ve gıdaya yönelik tanklar, denizcilik ekipmanları, fırınlar vb.
2. MANGANEZ İÇERİKLİ ÖSTENİTİK PASLANMAZ ÇELİKLER (AISI200 SERİSİ)
%5’in altında nikel içeren krom-manganez çelikleridir. Manyetik değillerdir.
Kullanım Alanları: Asfalt tankerleri, yiyecek konteynırları, silolar, konveyör zincirleri vb.
3. FERRİTİK PASLANMAZ ÇELİKLER (AISI400 SERİSİ)
%0.02 – %0.06 karbon, %10.5 – 30% krom, %0 – %7 molibden içerirler. Genellikle kaplama amaçlı veya yapısal çelik olarak tercih edilirler. Manyetiktirler.
Kullanım Alanları: Araç egzoz sistemleri, konveyör zincirleri, sıcak su kazanları vb.
4. DUBLEKS PASLANMAZ ÇELİKLER
%0.02 karbon, %0 – %4 molibden, %1 – %7 nikel ve %21-26 krom içerirler. Bu tür paslanmaz çelikler hem iyi mukavemet hem de iyi süneklik özelliği gösterirler. Ayrıca korozif ortamlarda bile çok iyi yorulma dayanımı sunarlar.
Kullanım Alanları: Kimyasal aparatlar, arıtma tesisleri, petrol işleme tesisleri, off-shore
5. MARTENZİTİK PASLANMAZ ÇELİKLER
%0.1 karbon, %10.5 – %17 krom içerirler. Bu tip paslanmaz çeliklere ısıl işlem uygulanarak yüksek sertlik ve dayanım özellikleri kazandırılabilir.
Kullanım Alanları: Bıçak imalatı, kesici takımlar, el aletleri, yaylar vb.
If you’re in the process of completing your studies, you may be looking for the perfect aid with your essays. The professional essayists have been trained to compose the most professional essays, making sure that your individuality shines through. The chance to attend a top university or college will open multiple doors in your life. But what do you look for in professional essay https://www.laweekly.com/5-best-essay-writing-services-revealed-for-2021/ writing assistance? Below are a few advantages of hiring expert essay assistance. Let’s take a look at these benefits in detail. Compare the pros and cons before making a decision to avail their products.
Many students have trouble writing an essay because they don’t know how to write about. Be afraid of embarrassing their classmates and getting poor marks. A writing service could assist you in this issue. Check out this article to learn what to anticipate from a professional service. These are only a few of the benefits that you get from using the services of their company. Each one will be discussed professional paper writing service with greater depth. This article should be helpful. In the meantime, make sure you get your homework done at the right time, and then enjoy your college years.